จุลสารสมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย | ตุลาคม 2561


ย่างเข้าเดือนตุลาคมแล้ว ปีนี้เกือบไม่มีฤดูร้อนเลยตั้งแต่สงกรานต์มา มีแต่ ฝน ฝน ฝน....จนหลายแห่งชุ่มฉ่ำ และหลายแห่งกำลังเผชิญกับScreen_Shot_2561_10_13_at_14.28.40.pngภาวะน้ำท่วม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในดินแดนที่มีน้ำท่วมถึงทุกปี ดังนั้นโรคท่ีมากับน้ำท่วมต้องระมัดระวังไว้ด้วย เช่น โรคทางเดินอาหาร โรคทางเดินหายใจ โรคตาแดง โรคฉี่หนู โรคเกิดจากสัตว์กัด เช่น งู ตะขาบ ฯลฯ เวลาน้ำท่วมเด็กๆ วัยเรียนสนุกสนานกัน ลงเล่นน้ำกันอย่างเพลิดเพลิน คงต้องเตือนพ่อแม่เกี่ยวกับโรคติดเชื้อท่ีมากับ น้ำท่วมและภาวะจมน้ำในเด็กซึ่งยังพบได้เสมอในประเทศไทย


ในช่วงหน้าฝนยาวนานปีนี้ โรคติดเชื้อในเด็กที่พบบ่อยๆ เป็นไปดังท่ี คาดไว้คือ ไข้เลือดออก ปีนี้ก็เป็นอีกปีหนึ่งที่มีการระบาดสูงในประเทศไทย ลักษณะทางระบาดวิทยาเปลี่ยนแปลงเป็นโรคที่พบบ่อยมากขึ้นในผู้ใหญ่ นอกจากนี้พบว่า ราวร้อยละ 60-70 ของผู้ที่เสียชีวิตจากไข้เลือดออกในปีนี้เป็นผู้ใหญ่ และอาจเป็นไปได้ว่ากุมารแพทย์มีความคุ้นเคยกับโรคไข้เลือดออกมากกว่าและมีประสบการณ์ที่ยาวนานกว่า ในขณะที่เชื้อเด็งก่ียังไม่มียารักษาน้ัน วัคซีนไข้เลือดออกตัวแรก ท่ีออกมาใช้ได้แต่ดีพอสมควรยังมีความจำกัดบางประการ


โรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่พบมากข้ึนอย่างผิดปกติในช่วงนี้ คือ ไข้หวัดใหญ่และ RSV โดยท่ีโรคไข้หวัดใหญ่มีทั้งยาต้านไวรัสรักษาและมีวัคซีน ป้องกันแล้ว อย่างไรก็ตามขณะนี้ก็ยังมีผู้เสียชีวิตจากโรคไข้หวัดใหญ่หลายราย ที่คุ้มค่ามากที่สุดคือแนะนำให้ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่เร็วที่สุด ขณะนี้เชื้อในส่วนประกอบของวัคซีนกับเชื้อไข้หวัดใหญ่ ที่กำลังระบาดในไทย (pH1N1 พบร้อยละ 80, H3N2 พบร้อยละ 15,B พบร้อยละ 5) ยังตรงกันมาก จึงควรแนะนำให้ฉีดวัคซีนด่วน สำหรับ RSV พบว่าก็มีการระบาดมากในกลุ่มทารกอายุต่ำกว่า 2 ปี ในประเทศไทย แต่ด้วยความที่ไม่มียารักษา และผู้ปกครองมักกังวลใจกับคำว่า “RSV” จึงเป็นสิ่งที่พวกเราต้องช่วยกันทำความเข้าใจและพิจารณาตรวจ Rapid test for RSV ในผู้ป่วยรายท่ีอาการรุนแรง หรืออาการปอดอักเสบเพื่อการดูแลที่เหมาะสมต่อไปและ
ไม่สร้างความตระหนกและกังวลใจแกพ่อแม่ของผู้ป่วยท่ีสงสัยเป็น RSV หลีกเลี่ยงการ admit โดยไม่จำ เป็น


ในปีน้ีเป็นต้นไปทางสมาคมฯ มีแนวคิดท่ีจะจัด
“กุมารโรคติดเชื้อสัญจร (PIDST สัญจร)” โดยมาจากแนวคิดท่ีว่า ปัจจุบันมีหลายจังหวัดท่ีเป็นโรงเรียนแพทย์ด้วยความจำเป็น (ชอบไม่ชอบ เป็นไม่เป็น ไม่รู้หละ ต้องสอน นศพ.) กระผมและ อาจารย์หลายท่านมีความเป็นห่วงและกังวลใจพวกเรากุมารแพทย์ตามจังหวัด ต่างๆ ที่ต้องเป็น “อาจารย์แพทย์จำเป็น” ในขณะที่โรคติดเชื้อในเด็กเป็นวิชา ท่ีพบบ่อยมากและเป็นชีวิตประจําาวันของทางกุมารเวชศาสตร์ จึงเป็นการริเริ่ม ให้อาจารย์แพทย์ที่จําาเป็นหลายท่านของเราได้เรียนรู้ขบวนการเรียน การสอน ต่อนักศึกษาแพทย์ที่จังหวัดของท่านต้องรับผิดชอบให้มีประสิทธิผลมากข้ึน โดยท่ี จังหวัดของท่านไม่ต้องเขียนโครงการ ไม่ต้องหางบประมาณ เพียงแต่กระจายข่าว เตรียมสถานท่ี (ห้องประชุมของโรงพยาบาล) ปรึกษาตารางเรียน ตารางสอน ที่เหมาะสมกับทางสมาคมฯ โดยคำนึงถึงผลประโยชน์ของกุมารแพทย์ของ จังหวัดน้ันๆ หรือจังหวัดใกล้เคียง นอกจากน้ีน่าจะเผื่อแผ่ผลประโยชน์นี้ไปยังผู้ร่วมวิชาชีพ เช่น พยาบาล เภสัชกร ฯลฯ โดยจะมีหัวข้อที่น่าสนใจ เช่น “All vaccines, All questions” โดยท่ี “PIDST สัญจร” ครั้งแรกจะจัดที่ จ.พิษณุโลก ในเดือนธันวาคม 2561 ซึ่งน่าจะมีประโยชน์สูงสุดแก่พื้นท่ีและจังหวัดข้างเคียง กระผมขอประกาศไปยังกุมารแพทย์ ที่อยู่จังหวัดใดที่มีการฝีกสอน นศพ.และแพทย์ ประจำบ้านสนใจให้ทางสมาคมฯ ไปจัด PIDST สัญจร โปรดติดต่อมาท่ีสมาคมฯ ได้เลยครับ คณาจารย์ทั้งหลายต่างยินดีอย่างย่ิงครับ สุดท้ายนี้ให้ทุกท่านรักษา สุขภาพในหน้าฝนนี้ด้วยครับ